بررسی میزان تأثیر فضای مجازی بر گرایش مجرمین به تکرار جرم

پژوهش حاضر در پی بررسی میزان تأثیر شبکه های مجازی بر گرایش مجرمین به تکرار جرم در بین زندانیان استان اردبیل در سال 92ـ93 می باشد. اصطلاح فضای مجازی، اصطلاحی است در محیط مجازی و غیرملموس و موجود در شبکه های بین المللی که تمام اطلاعات راجع به روابط افراد، فرهنگ ها، ملت ها، کشورها و به طورکلی هر آنچه در کره خاکی به صورت فیزیکی و ملموس وجود دارد، در این فضا به شکل دیجیتالی وجود داشته و قابل استفاده و دسترس کاربران بوده و از طریق رایانه، اجزاء آن و شبکه های بین المللی به هم مرتبط باشند. جرم عبارت است از شیوه رفتاری که قانون را نقض کند. جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی، مخالفت با آداب و سنن اجتماعی را جرم تلقی می کنند. تکرار جرم حالت کسی است که پس از محکومیت قطعی در دادگاه صالح، مرتکب جرم دیگری شود. تکرارکنندگان جرم نه تنها با استمرار فعالیت خویش، نظم و امنیت اجتماعی را در معرض مخاطره قرار می دهند؛ بلکه هزینه های گزافی را نیز بر اقتصاد عمومی و بودجه نظام عدالت کیفری تحمیل می کنند چراکه بیش از نیمی از مشتریان دائمی دستگاه عدالت کیفری را تکرارکنندگان جرم تشکیل می دهند. تحقیق حاضر ازنظر روش شناسی از نوع پیمایشی و توصیفی است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه مجرمین زندانی فضای مجازی خواهند بود که در سال 1392 و 3 ماهه اول سال 93 مرتکب جرائم اینترنتی شده اند. نمونه آماری شامل مجرمین مرتکب تکرار جرم (سابقه دار) خواهد بود که در حیطه زمانی تحقیق به زندان اردبیل بازگشته می شوند که با توجه به اینکه نمونه آماری ما محدود بوده از نمونه گیری غیراحتمالی و به صورت تمام شماری از 108 نفر از مجرمین فضای مجازی در تنظیم و تکمیل پرسشنامه استفاده گردید. برای گردآوری داده ها علاوه بر روش کتابخانه ای از پرسشنامه بسته پاسخ استفاده شد. ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) محاسبه شده برای هر طبقه از سوالات که به طور جداگانه محاسبه شد، برابر 74/0 بوده که مبین پایایی و معنی دار بودن پرسشنامه می باشد و برای آزمون فرضیات از ضریب رگرسیون و آزمون کای اسکوئر استفاده خواهد شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد بر اساس ضرایب استاندارد رگرسیونی (beta) می توان گفت که مولفه ی «سهولت دسترسی به اینترنت» با ضریب استاندارد 358/0، بیشترین تأثیر را بر گرایش مجرمین به تکرار جرم و مولفه ی «انتشار تصاویر مبتذل و مستهجن در فضای اینترنت» با ضریب استاندارد 109/0 کمترین تأثیر را بر گرایش مجرمین به تکرار جرم توسط مجرمین دارد. در این میان، مولفه های «نبود فرهنگ صحیح استفاده از اینترنت» و «اعتیاد به اینترنت» به ترتیب با ضرایب استاندارد 264/0 و 150/0، در اولویت های دوم تا سوم قرار دارند. همچنین بین ویژگی های فردی و گرایش مجرمین به تکرار جرم نیز ارتباط معنی داری وجود دارد به طوری که یافته ها بیانگر متفاوت بودن متغیرها و وجود همبستگی بین آن هاست. کلمات کلیدی: فضای مجازی، تکرار جرم، اعتیاد به اینترنت، نبود فرهنگ صحیح، سهولت ارتباطات.